dtgn Vb. ‘sterben’,  starwen, auch ‘eingehen’ 1: SA-Bo, 2: verstr. Altm., JE2-Scho Ve, JE1-Wall Zi, 3: verstr. elbostf., 4: Wb-Be – dä geit balle dote WE-Dan; dät Karnickel is m dd ejn JE2-Scho; de Bohm geiht dot HA-Bee.
Lautf., Gram.: dotgahn, dt gn vereinz. elbostf.; -gahen WA-KlWa; -gaen WO-Ge; -g(a)on, -j(a)on vereinz. mittlere/ö Altm., GA-Hö, WO-El; todgahn JE1-Zi; -gehn WA-Re; [ttjn] Wb-Be; daut gaohn SA-Pla; 3. Sg. Präs.: geit, jeit dot vereinz. ö Altm., JE1-Wall, verstr. elbostf.; geit dote WE-Dan; - tode WO-GrAm; - doet Held 1963,104; geht dot JE2-Ve; geit doud GA-Si; - daud SA-Bo; Part. Prät.: dodgaohn SA-Gü; dotegahn WO-Schr, verstr. elbostf.; [dd ejn] JE2-Scho; totegahn BA-Ali.
Fipselkgel f. dass. wie  Fipskgel, 3: OSCH-Krop, WE-Dan Strö.
Lautf.: Fipselkugel OSCH-Krop; -kule WE-Dan Strö.
fipseln Vb. 1. dass. wie  1fipsen 1., 3: QUE-Di. – 2. dass. wie  1fipsen 2., 3: WE-Dan Strö.
Korndrescher m. TiN ‘Weberknecht’,  Schsterspinne, 3: WE-Dan.
kort Adj. verbr. 1. räumlich ‘von vergleichsweise geringer räumlicher Ausdehnung in einer Richtung’ – … un nahm sine korte Pipe uten Mule … Lindaua o.J. 2; ‘n kl. Kn kort anbin’n ‘den Beikahn in kurzem Abstand hinter dem Kahn schwimmen lassen’ Elbschifferspr. 392 (STE-Tan); Rda.: kort annebun’n sien ‘barsch, abweisend sein’ Wb-Holzl 125 (vgl. 3a.); einen kort hlen ‘jmdn. streng halten’ Wb-Nharz 105; kort riten ‘zerrei- ßen’ Wb-We 73; das is je gurdsch un glain ‘das ist völlig entzwei’ BE-KlSchie; Ick slao di’ n Puck’l kort un klein. Wb-Altm 113; ek bin kort un klein ‘ich bin völlig ermattet’ Id-Queb 6; lanke hre un korte jedanken Wb-Nharz 105; Sprw.: Kort un dick hät bi Deerns keen Schick, lang un grot, datt lett got. Spr-Altm 14. – 2. zeitlich – a. ‘von vergleichsweise geringer zeitlicher Dauer’ – ne korte Tt HA-Oh; … wenn de Ta’e kortsch un de Nächte lank wer’n … Wäschke 71913,120; Rda.: ewer kort der lank ‘früher oder später’ Wb-Nharz 105; dä geit kort ‘er stirbt’ WE-Dan; kortsch un lank ausschimpen ‘jmdn. ausgiebig ausschimpfen’ Spr-Anhalt 169; ne korte finewe mken ‘nicht viel Aufhebens machen’ Wb-Nharz 105. – b. ‘mit geringem zeitlichem Abstand von etw.’ – kort for sesse HA-Oh; korts nhr Wb-Nharz 105; … ick bin irst vör korten in’n Buernhus ‘ewest … Heimatkalender-Je 1924,59 (JE2-Vie). – 3a. ‘nicht ausführlich, knapp’ – Da säggt de Bur, de ja immer höllsch kort was: “Mutter drag af, he will nich!” Hausfr-Altm 1940,112 (STE-Ber); Rda.: kort wech sn ‘nicht viele Worte machen’ Wb-Nharz 105; Drum koart un bündig rutgeseaggt … Matthies 1903,12. – 3b. ‘schnell,  rasch’ – … denn se kam korz enschloten op meek tau …Vk-Harz 3,23 (BLA-Be).
Lautf.: kort, [kort] Wb-Altm 113, Bewohner-Altm 1,346, Spr-Altm 14, CALV-Uth Zo, vereinz. sö Altm., verstr. JE2 JE1, Mda-Ze (ZE-Reu Stre), verbr. elbostf.; [ko(r)t], kott SA-Die, verbr. Altm., JE2-NeuWe Scho; koart, [krt] Matthies 1903,12, SA-Sta, GA-Pe, Siedler-Je § 116 (JE2 JE1), JE1-Mö; [kot] SA-Dä, GA-Mie; korz, korts vereinz. s elbostf., Mda-Sti 41, BA-Schie; kortsch Dialekt-Ma 5 (JE1-Walt), verstr. ZE sö elbostf. anhalt.; [gord] Mda-Fuhne 66 (verbr. anhalt., vorw. ältere Generation), a.a.O. 18 (DE-Ca); kurt JE2-HBe; [kurts] Dialekt-Ma 5 (CA-Gli); [gurd] Mda-Fuhne 66 (verbr. anhalt., vorw. jüngere Generation), BE-KlSchie; [krt] SA-Ah Ku, JE2-Mü Pa; [krt] SA-Pü; [kt] verbr. nwaltm., SA-Sa, GA-Ku Schw; kuot OST-Ker.
2Matz m. ‘ Quark’ 3: WO-Ba, OSCH-Dee, WE-Dan Schau, QUE-Asch GrSchie, CA-GrRo KlRo Sta, 4: BA-Ha Sil, verstr. anhalt. – mache enn Mads uff’n Gchen DE-Ca.
Lautf.: Matz WO-Ba, OSCH-Dee, WE-Dan Schau, QUE-Asch GrSchie, BA-Ha Sil, CA-Sta, BE-Dro; [mads] vereinz. w BE, Mda-Fuhne 157 (vereinz. ö BE KÖ DE, jüngere Generation), a.a.O. 12 (DE-Ca) (veralt.), DE-Hi; Nbff.: Mutz verstr. CA; [muds] Mda-Fuhne 156f. (verstr. ö BE KÖ DE). – Etym.: wohl zu lat. matta ‘Matte’ mit Bezug auf das Tuch, in das der Quark zum Abtropfen geschüttet wurde, vgl. Kluge 231995,546. Zus.: Kse-.